PARİS, 22 Haziran 2023 - Çocukların Çevre Hakları Girişimi’nin (CERI) koalisyon üyeleri olan Plan International, Save the Children ve UNICEF’in hazırladığı yeni bir rapora göre, iklim fonu taahhütleri, iklim krizinin asıl yükünü taşıyan çocuklara ulaşmakta başarısız oluyor.
Rapor, en önemli küresel iklim fonlarının yalnızca yüzde 2,4’ünün çocuklara duyarlı faaliyetleri destekler nitelikte olduğunu belirtiyor. UNICEF’in Çocukların İklim Riski Endeksi’ne göre, bir milyardan fazla çocuk, iklim krizinin etkileri açısından son derece yüksek risk altında.
Barbadoslu 14 yaşındaki UNICEF çocuk hakları savunucusu ve iklim aktivisti Maria Marshall, “Çocuklar geleceğimizdir ve bizim geleceğimiz şu anda karar alıcıların yaptıklarıyla şekilleniyor. Ancak sesimiz duyulmuyor. Bu raporun da gösterdiği üzere iklim çözümlerini finanse etmek bir zorunluluk fakat bu finansmanın nasıl harcandığı da önemli. Çocukların ihtiyaçları ve bakış açıları da sürece dahil edilmelidir”, dedi.
Falling short: Addressing the climate finance gap for children (Yetersiz kalmak: Çocuklar için iklim finansmanı açığını ele almak) başlıklı çalışma, UNFCCC ve Paris Anlaşması kapsamındaki anahtar role sahip çok taraflı iklim fonlarından (MCF’ler) ayrılan iklim finansmanını değerlendirmek üzere şu üç kriteri kullandı: İklim krizinden kaynaklanan belirgin ve artan riskleri ele alıp almadığı; çocuklara yönelik temel sosyal hizmetlerin dayanıklılığını arttırıp artırmadığı; ve değişim elçileri olarak çocukları güçlendirip güçlendirmediği.
Plan International Bangladeş Ülke Direktörü Kabita Bose, “Bulguların çok net” olduğunu belirtti ve; “Acil ve etkili yatırım, iklim değişikliğine uyumun anahtarıdır ve başta kısa ve uzun vadeli etkilere karşı oldukça hassas durumda olan kız çocukları olmak üzere tüm çocuklar için çok önemlidir. Ancak mevcut harcamalar neredeyse çocukları tamamen göz ardı ediyor ve bunun değişmesi gerekiyor” dedi.
Rapor, Mart 2023’e kadar geçen son 17 yılda, iklimle ilgili projelere ayrılan tüm iklim fonu tutarının yalnızca küçük bir kısmının (%2,4; 1,2 milyar ABD Doları) üç gerekliliği de karşıladığını ortaya koyuyor. Rapor ayrıca, bu tutarın yüksek bir tahmin olabileceğini, diğer bir deyişle, tüm gereklilikleri karşılamak için daha az paranın kullanılmış olabileceğini de belirtiyor.
Save the Children Küresel İklim Değişikliği Başkanı Kelley Toole, “Çocuklar, özellikle de hâlihazırda eşitsizlik ve ayrımcılıktan etkilenenler, iklim değişikliğine en az neden olan ama bundan en çok etkilenen gruptur. İklim finansmanı, çocukların ihtiyaçlarını ve bakış açılarını dikkate alarak bu adaletsizliklerle mücadele etme fırsatı sunuyor. Bugüne kadar ne yazık ki yetersiz kalındı, ancak bu durum, değişebilir ve değişmelidir. İklim kriziyle gerçek bir mücadele için çocuk haklarını, müdahalemizin merkezine koymalı ve çocukların seslerinin duyulmasını sağlamalıyız” dedi.
MCF’ler genel iklim finansmanının nispeten küçük bir kısmını oluştursa da, bu fonların çocukları ne ölçüde dikkate aldığı büyük önem taşıyor. MCF’ler, gündemi belirlemede kritik bir role sahip. Bunun yanı sıra, ulusal düzeydekiler de dahil olmak üzere kamu ve özel finans kurumlarının, yatırımları hızlandırmaları ve koordine etmeleri için de önemli bir rol oynuyor. Tüm bunlar, değişimin herkese ulaşmasını sağlama açısından büyük öneme sahip.
Çocuklar; hem aşırı hava olayları hem de yavaş başlangıçlı iklimsel olaylarla bağlantılı olan su ve gıda kıtlığı, suyla bulaşan hastalıklar ve fiziksel ve psikolojik travma karşısında orantısız bir şekilde daha kırılgan durumdadır. Değişen hava koşullarının çocukların eğitim, sağlık ve temiz içme suyu gibi temel hizmetlere erişimini engellediğine dair kanıtlar da bulunmaktadır.
UNICEF İklim Savunuculuğu Özel Danışmanı Paloma Escudero, “Her çocuk en az bir ve genellikle birden çok iklim tehlikesine maruz kalır. Sağlık ve su gibi kritik sosyal hizmetleri iklim tehlikelerine uyarlamak için fazlasıyla ihtiyaç duyulan finansman ve yatırım yetersiz kalıyor ve çocukların acil ve benzersiz ihtiyaçlarını büyük ölçüde dikkate almıyor. Bu, değişmeli. İklim krizi bir çocuk hakları krizidir ve iklim finansmanı da bunu yansıtmalıdır” dedi.
Rapor, çocukların aktif paydaşlar veya değişim elçileri yerine genellikle savunmasız durumdaki bir grup olarak görüldüklerinin de altını çiziyor. Projelerin %4’ünden azı, (MCF yatırımının yalnızca %7’si; 2,58 milyar ABD Doları) kız çocuklarının ihtiyaçlarına ve katılımına açık ve anlamlı bir katkıda bulunuyor.
Raporda, dünyanın dört bir yanından, iklim değişikliği nedeniyle artış gösteren risklerle karşı karşıya olduklarını söyleyen çocukların görüşlerine de yer veriliyor. Zimbabve’den bir genç kız şöyle diyor: “Chiredzi’de, okula ya da eve gitmek için taşan nehirleri erkek çocukları yüzerek geçebilirken, bazı kız çocuklarının bunu yapamadığını gördük. Kız çocuklarının okula gitmek için 10-15 km kadar yürümesi gerekiyor.” Bangladeş’ten 13 yaşındaki bir erkek çocuğu ekliyor: “İlçemizde çok sayıda büyük çaplı afet yaşandı, bu da insanları yoksullaştırıyor ve bizim gibi çocuklar da çocuk işçiliği yapıyor.”
CERI koalisyonu, çok taraflı iklim fonlarının yanı sıra hem uluslararası hem de ulusal düzeyde iklim finansmanı sağlayan diğer iklim finansmanı sağlayıcılarını, hızlı hareket etmeye ve uyum konusundaki eksiklikleri gidermeye çağırıyor. Özellikle iklim değişikliğinin neden olduğu kayıp ve zararları karşılayacak finansman talep ediyor. Söz konusu finansman, çocukların iyilik haline ve onları destekleyen temel sosyal hizmetlere öncelik vermelidir. Odak noktası, iklim etkileri nedeniyle en savunmasız durumda ve yüksek risk altında olan çocuklara ulaşmak ve onları desteklemek olmalıdır.
Daha fazla farkındalık için, bize destek ol.
Editöre Notlar:
Çocukların Çevre Hakları Girişimi (CERI), dünya genelinde çocukların ve gençlerin, aktivistlerin, çocuk hakları örgütlerinin, uzmanların, hükümet aktörlerinin ve politika yapıcıların oluşturduğu bir koalisyondur. Tüm bu paydaşlar; çocukların temel haklarının güvenli, temiz, sağlıklı ve sürdürülebilir bir çevrede tanınmasını ve kullanılmasını sağlamak üzere çalışıyor. Falling short: addressing the climate finance gap for children raporunun finansmanına düşünce kuruluşu Capita da katkıda bulunmuştur.
CERI; koalisyon üyelerinin, çevresel zarar ve iklim değişikliğinden en çok etkilenen çocukların ve gençlerin seslerini duyurmak için iş birliği yapmalarını sağlıyor. Ayrıca ulusal düzeydeki karar alıcıların çocuk odaklı çevre politikası uygulama ve çok taraflı süreçlerde yeni standartları ve uygulamaları yönlendirme kapasitesini geliştiriyor. Koalisyonun çalışmaları, bu alana özel kurulan bir sekreterlik tarafından yürütülüyor.