Kirlilik: UNICEF raporuna göre 300 milyon çocuk zehirli hava soluyor
BM Çocuklara Yardım Fonu yaklaşan Taraflar Konferansı’nda (COP 22) acil eylem çağrısında bulundu
NEW YORK, 31 Ekim 2016 – UNICEF tarafından yeni yayınlanan bir rapora göre dünyada 300 milyon çocuk ya da yaklaşık her yedi çocuktan biri, hava kirliliğinin uluslararası standartların altı kat veya daha fazla üzerinde olduğu ve en zehirli seviyelere ulaştığı bölgelerde yaşıyor.
Havayı Çocuklar için Temizleyin başlıklı raporda uydu görüntüleri kullanılarak, dünyada ne kadar çocuğun Dünya Sağlık Örgütü (WHO) tarafından belirlenen uluslararası standartların üzerinde bir oranda hava kirliliğine maruz kaldığı ve bu çocukların nerelerde yaşadığı ilk kez ortaya kondu.
Fas’ın Marakeş kentinde yapılacak Taraflar Konferansı (COP 22) toplantısından bir hafta önce elde edilen bu bulgular sonucu UNICEF dünya liderlerine ülkelerindeki hava kirliliğini azaltma çağrısında bulunuyor.
UNICEF Genel Direktörü Anthony Lake konuya ilişkin açıklamasında şu ifadelere yer verdi: “Hava kirliliği, her yıl beş yaşından küçük yaklaşık 600 bin çocuğun ölümünde payı olan etkenlerden biri ve her geçen gün milyonların yaşamını ve geleceğini tehdit ediyor. Havadaki kirleticiler yalnızca çocukların gelişmekte olan ciğerlerine zarar vermekle kalmıyor, aynı zamanda kan-beyin bariyerini de aşarak çocukların gelişen beyinlerinde, dolayısıyla geleceklerinde de kalıcı hasarlara yol açabiliyor. Hiçbir toplum hava kirliğini görmezden gelme lüksüne sahip değildir.”
Uydu görüntüleri 2 milyar çocuğun, hava kirliliğinin motorlu taşıt salınımları, yoğun fosil yakıt kullanımı, toz ve atık yakma gibi etkenler sonucu Dünya Sağlık Örgütü tarafından belirlenen asgari hava kalitesi standartlarının üzerinde olduğu bölgelerde yaşadığını gösteriyor. Güney Asya, 620 milyonla standartların üzerinde hava kirliliğine en fazla çocuğun maruz kaldığı bölge olarak başı çekerken, Afrika 520 milyon çocukla ikinci sırada yer alıyor. Doğu Asya ve Okyanusya’da ise 450 milyon çocuk hava kirliliğinin sınırları aştığı bölgelerde yaşıyor.
Çalışma ayrıca ısıtma ve yemek pişirme için kullanılan kömür ve odun gibi yakıtların sebep olduğu ve çoğunlukla kırsal kesimde yaşayan ve düşük gelirli ailelerin çocuklarını etkileyen iç mekân kirliliğinin ağır sonuçlarını da ele alıyor.
İç ve dış mekân kirliliği, beş yaş altı toplam çocuk ölümlerinde onda birlik bir paya sahip olan zatürree ve diğer solunum yolu hastalıklarıyla doğrudan ilintili olup, çocuk sağlığı açısından başlıca tehlikelerden biri haline gelmiştir.
Çocuklar, ciğerleri, beyinleri ve bağışıklık sistemleri henüz gelişimini tamamlamadığı ve solunum yolları dış etkilere daha hassas olduğu için gerek iç gerekse dış mekân hava kirliliğinden yetişkinlere göre daha fazla etkilenir. Ayrıca, küçük çocuklar yetişkinlerden daha hızlı soluk alır ve vücut ağırlıklarına göre daha fazla havayı içlerine çeker. Sağlığı çoğu zaman daha zayıf olan ve sağlık hizmetlerine yeterli erişimi bulunmayan en güç durumdaki çocuklar ise hava kirliliğinin yol açtığı hastalıklara karşı daha da savunmasız kalır.
UNICEF, COP22 toplantısına katılacak dünya liderlerinden kendi ülkelerinde çocukları hava kirliliğinden korumak için dört acil adım atmalarını talep ediyor.
- Kirliliği azaltma: Tüm ülkeler çocuklarının güvenliği ve sağlığı için WHO’nun uluslararası hava kalitesi standartlarının gereklerini yerine getirmeye çalışmalıdır. Hükümetler bunun için fosil yakıt tüketimini azaltmalı, enerji etkinliği ve yenilenebilir enerji kaynakları gibi alanlara yatırım yapmalıdır.
- Çocukların sağlık hizmetlerine erişimini artırma: Bağışıklama kampanyaları ile birlikte zatürreenin (beş yaşından küçük çocuklar arasında önemli ölüm nedenlerinden biri) önlenmesi ve tedavisine ilişkin bilgilerin yaygınlaştırılması dâhil olmak üzere çocuk sağlığına yatırım yapılması, çocukların hava kirliliğine karşı dayanıklılığını artıracak olup, hava kirliliğinin yol açtığı hastalık ve diğer sağlık sorunlarına karşı daha kolay iyileşmelerini sağlayacaktır.
- Çocukların kirliliğe maruz kalma durumlarını asgariye indirme: Fabrika gibi kirlilik kaynakları okullar ve çocuk oyun alanlarının yakınında bulunmamalıdır. Daha iyi bir atık yönetimi, topluluklar içinde yakılarak bertaraf edilen atık miktarını azaltabilir. Yemek pişirme için de kullanılan sobaların daha temiz olması hane içi hava kalitesini artırabilir. Hava kirliliğinin genel olarak azaltılması ise çocukların daha az kirliliğe maruz kalmasını sağlayabilir.
- Hava kirliliğini izleme: Daha iyi bir izleme faaliyetinin, hava kirliliğine maruz kalınan süreyi azaltma, kirliliğin nedenleri konusunda daha fazla bilgi edinme ve havayı daha solunabilir hale getirecek değişiklikleri savunma bakımından çocuklara, gençlere, ailelere ve topluluklara yarar sağladığı görülmüştür.
Lake açıklamasında “Hava kalitesini koruduğumuzda çocuklarımızı da korumuş oluruz. Her ikisi de geleceğimiz için büyük öneme sahip.” ifadelerine yer verdi.
UNICEF hava kirliliği değerlerinin düşürülmesini savunurken, diğer yandan da çocukları kirliliğin etkilerinden korumak amacıyla sahada çeşitli çalışmalar yürütüyor. Örneğin UNICEF Bangladeş, Zimbabve ve diğer ülkelerde daha temiz pişirme ocaklarının geliştirilmesini, dağıtımını ve kullanımını desteklerken, kimi ülke programları aracılığıyla da dış mekân hava kirliliğinin çocuk sağlığı üzerindeki etkilerini azaltmak için çalışıyor. UNICEF ayrıca çocukların kaliteli sağlık hizmetlerine erişimini ve zatürree gibi hastalıklara karşı aşılanmalarını sağlamaya yönelik programları destekliyor.
###
UNICEF Hakkında
UNICEF her çalışmasında çocukların haklarını ve iyiliğini gözetmektedir. Ortaklarımızla birlikte 190’dan fazla ülkede ve bölgede yürüttüğümüz çalışmalarda bu taahhüdü pratik işlere dönüştürüyoruz. Özel çabalarımız, nerede olurlarsa olsunlar tüm çocukların yararını gözeterek en güç durumdaki ve dışlanmış çocuklara ulaşmaya yoğunlaştırıyoruz.
UNICEF ve çalışmaları hakkında daha fazla bilgi için: www.unicef.org
Bizi Twitter ve Facebook’tan takip edin.
Daha fazla bilgi için:
Sema Hosta, UNICEF Türkiye, + 90 312 454 1010, [email protected]
Rose Foley, UNICEF, +19172154860, [email protected] (GMT +7/ EST +11)
Harriet Dwyer, UNICEF, +19172442215, [email protected] (EST)
Nijerya'nın Lagos kenti sakinleri, balıkçıların yaşadığı kenar mahallesi Makoko'nun kirli sularını teknelerle kat ediyor. Fotoğraf: © UNICEF/UN037201/Bindra