KOPENHAG/CENEVRE, 28 Mayıs 2024 – DSÖ ve UNICEF bugün yaptıkları açıklamada Avrupa'daki kızamık vakalarının artmaya devam ettiğini belirtti. Bu yıl kaydedilen kızamık vakalarının sayısının, 2023 boyunca bildirilen toplam vakaları yakın bir zamanda aşacağı konusunda uyardı.
Son resmi verilere göre 2024'ün ilk üç ayında, DSÖ Avrupa Bölgesi'ndeki 53 ülkenin 45'inde 56.634 kızamık vakası ve dört ölüm rapor edildi. Buna karşılık 2023 yılı boyunca 41 ülkeden 61.070 vaka ve 13 ölüm bildirilmişti.
Kızamık, çocukların sağlığı üzerinde yıkıcı etkilere sahip bir hastalık. Özellikle küçük çocuklar, ciddi komplikasyonlar açısından en yüksek risk altındaki grup. Hastaneye yatış oranlarının yüksek olması ve çocukların bağışıklık sistemlerinin uzun süreli zayıflaması, onları diğer bulaşıcı hastalıklara karşı daha savunmasız hale getiriyor. DSÖ Avrupa Bölgesi'nde 2023 yılında kızamık geçirenlerin yarısından fazlasının hastaneye yatırılması, bu durumun bireyler, aileler ve sağlık sistemleri üzerinde nasıl ağır bir yük oluşturduğunu gözler önüne seriyor.
DSÖ Avrupa Bölge Direktörü Dr. Hans Henri P. Kluge, “Tek bir kızamık vakası bile acil eylem çağrısı sebebi olmalıdır. Hiç kimse bu yıkıcı ama aslında kolayca önlenebilir hastalığın sonuçlarına katlanmak zorunda kalmamalıdır. Yakalama (catch-up) aşıları yoluyla bulaşmayı durdurma çabalarını hızlandıran tüm ülkeleri tebrik ediyorum. Genel aşılama oranları yüksek olanlar da dahil tüm ülkelere savunmasız bireyleri aşılama, aşılama boşluklarını kapatma ve böylece virüsün herhangi bir toplulukta tutunmasını önleme konusunda derhal harekete geçmeleri için çağrıda bulunuyorum”, dedi.
2023 yılında bildirilen vakaların neredeyse yarısı, COVID-19 pandemisi sırasında kızamık ve aşıyla önlenebilir diğer hastalıklara karşı rutin aşılarını kaçıran beş yaşın altındaki çocuklar arasında meydana geldi. 2021 ile 2022 yıllarında aşılama kapsamı da yeterince hızlı arttırılamadı.
UNICEF Avrupa ve Orta Asya Bölge Direktörü Regina De Dominicis “Kızamık vakalarındaki artış, açık bir şekilde aşılama kapsamındaki aksaklıklara işaret ediyor. Kızamık vakaları artmaya devam ediyor. Tüm çocukları bu tehlikeli ama önlenebilir hastalıktan korumak için hem sağlık sistemlerini güçlendirmeliyiz hem de etkili halk sağlığı önlemlerini hayata geçirmeliyiz. Bunun için hükümetlerin acil eylem planları hazırlaması ve hemen harekete geçmesi gerekiyor”, dedi.
2023 yılında kızamık geçiren beş yaşın altındaki çocukların dörtte üçünden fazlası hiç kızamık aşısı olmadı; bunların yaklaşık yüzde 99'u ise, gerekli korumayı sağlayan kızamık önleyici iki doz aşıyı yaptıramadı.
Kızamık vakaları küresel çapta artmaya devam ediyor. 2023 yılında dünya genelinde 300.000'den fazla kızamık vakası kaydedildi. Buna karşın 2024'te şu ana kadar bildirilen sayılar, yıl toplamının 2023'tekine eşit veya daha fazla olacağını gösteriyor. Virüsün ülkeler ve kıtalar arasında düzenli olarak yayılması, son derece bulaşıcı olan bu hastalığın aşılanmamış veya yetersiz aşılanmış insan grupları ile karşılaştığı her yerde salgına dönüşmesine sebep oluyor.
Şu anda kızamık vakası veya salgını olmayan ülkeler, virüsün ülke içinde ve ötesinde yayılmasını önlemek için olası bir bulaşa karşı proaktif planlar yapmalı ve hazırlıklı olmalıdır. Halihazırda salgın yaşayan ülkeler, tüm hassas bireyleri aşılamaya devam etmeli, vaka tespiti ve temas takibini yoğunlaştırmalı, aşılama kapsamındaki boşlukları belirlemek için epidemiyolojik verileri kullanmalıdır. Böylece uygulanan programlar, salgından etkilenen toplulukların korunmasını sağlayabilir ve gelecekte meydana gelebilecek salgınların önüne geçebilir. UNICEF ve DSÖ, diğer bölgesel ve küresel ortaklarla birlikte, ülkelerin bu yöndeki çabalarını desteklemeye devam edecektir.
###
Editörlere not:
Kızamık, dünyadaki en bulaşıcı hastalıklardan biridir ve enfekte kişinin nefesi alıp vermesi, öksürmesi veya hapşırmasıyla yayılır. Virüs, havada veya enfekte yüzeylerde 2 saate kadar aktif ve bulaşıcı kalır.
Bağışıklığı olmayan tüm kişiler enfekte olabilir. En görünür semptom belirgin döküntülerdir; ancak komplikasyonlar arasında körlük, ensefalit (beyin iltihabı), şiddetli ishal kaynaklı dehidrasyon, kulak enfeksiyonları ve zatürre bulunabilir.
Kızamık vakaları ve salgınları, DSÖ'nün endemik olarak kızamığın ortadan kaldırıldığını doğruladığı DSÖ Avrupa Bölgesi'ndeki 33 Üye Devletten 27'sinde meydana gelmektedir. Bu ülkeler, kızamık virüsünün ülkedeki mevcut dolaşımının 12 aydan daha uzun sürmesi halinde statülerini kaybetme riskiyle karşı karşıya kalabilirler.