Koronavirüs (COVID-19) salgını süresince kolay, uygun maliyetli ve sağlıklı beslenme önerileri
Ailenizin sağlıklı beslenmesine yardımcı olacak fikirler
Koronavirüs (COVID-19) salgını, dünyanın her yerinde ailelerin hayatını altüst etti. Okullar ve çocuk bakım merkezleri kapalı olduğu için çoğu ebeveyn de eve kapanmış durumda. Günün büyük bir bölümünde çocuklarıyla ilgilenen ebeveynlerin başka sorumlulukları da var. Öyle ki, “Akşam yemekte ne var?” sorusunu yanıtlamak bile gündelik bir mücadele halini alabiliyor.
Üstelik panikle yapılan alışverişler ve gıda tedarik sistemlerindeki kesintiler nedeniyle bazı gıda ürünlerini bulmak zor olabiliyor. İşsizlik ve gelir kaybı yaşayan çoğu kişi için ise gıda alışverişi maddi sıkıntının bir başka boyutunu oluşturuyor.
Doğal olarak çok sayıda ebeveyn, ailelerine gerekli gıdaları sağlamak için hızlı ve düşük maliyetli bir yol olan hazır yemeklere ve işlenmiş gıdalara yöneldi. Fakat sanılanın aksine kolay, uygun maliyetli ve sağlıklı alternatifler de mevcut. İşte çocuklarınızın sağlıklı beslenme alışkanlıklarını geliştirecek, büyüme ve gelişimlerine destek olacak ve onlara çeşitli ve besleyici bir beslenme düzeni sunmanıza yardımcı olacak beş öneri.
5 sağlıklı beslenme önerisi
1. Meyve ve sebze tüketmeye devam edin
Taze sebze satın almak, bunları saklamak ve pişirmek karantina esnasında, özellikle de ebeveynlerin mümkün olduğunca evde kalmalarının tavsiye edildiği bu dönemde güç olabilir. Fakat yine de, mümkün olduğu ölçüde, çocukların bol meyve ve sebze tüketmeye devam etmelerini sağlamak önemlidir.
Taze gıdaya ulaşabildiğiniz her fırsatı değerlendirin. Meyve ve sebzeler taze yenebilecekleri gibi dondurulabilir ve dondurulduklarında da besin değerlerini ve lezzetlerini büyük ölçüde korur. Taze sebzeleri kullanarak fazla miktarlarda çorba, sulu yemek yapabilir ve bunun bir kısmını dondurup ihtiyaç halinde tekrar ısıtabilirsiniz. Böylece yemekler daha uzun süre dayanacaktır. Ayrıca birkaç günlük yemek seçeneğiniz de olacaktır.
2. Taze gıda bulunamıyorsa, sağlıklı kuru gıdaları veya konserve haldeki alternatifleri tercih edin
Taze gıda her zaman en iyi seçenek olsa da taze gıdaya erişimin mümkün olmadığı durumlarda, kolay saklanabilen ve hazırlanabilen pek çok sağlıklı alternatif mevcut.
Son derece besleyici olan konserve fasulye ve nohut aylarca, hatta yıllarca saklanabilir ve çeşitli şekillerde yemeklere dâhil edilebilir. Sardalya, uskumru ve somon gibi konserve balıklar da protein, omega 3 yağ asitleri ve çeşitli vitamin ve mineraller açısından zengindir. Bunlar soğuk sandviç, salata ve makarna hazırlamak için kullanılabilir veya sıcak yemeklerin yanında pişirilebilir.
Domates gibi konserve sebzelerdeki vitamin miktarı taze gıdalara oranla daha düşüktür. Bununla birlikte taze gıda veya dondurulmuş sebze bulmanın zor olduğu zamanlar için iyi bir ikinci alternatif olabilir.
Mercimek, bezelye, pirinç, kuskus ve kinoa gibi tahıllar ile bakliyat ve kuru fasulye gibi kuru gıdalar hem besleyici hem de uzun ömürlü seçeneklerdir ve aynı zamanda lezzetli, uygun maliyetli ve doyurucudur. Süt veya suyla karıştırılan tahıl gevrekleri de kahvaltı için mükemmel bir seçenek olabilir ve yoğurt, doğranmış meyveler ve kuru üzümle zenginleştirilebilir.
3. Sağlıklı atıştırmalık stoku yapın
Çocuklar enerjilerini korumak için genellikle günde bir veya iki kez atıştırmalık yemeye ihtiyaç duyarlar. Çocuklara tatlı veya tuzlu atıştırmalıklar vermek yerine kuruyemiş, peynir, yoğurt (tercihen tatlandırıcı içermeyen), doğranmış veya kurutulmuş meyveler, haşlanmış yumurta gibi daha sağlıklı gıdaları ve yaşadığınız yerde mevcut olan diğer sağlıklı seçenekleri sunmayı tercih edin. Bu gıdalar besleyici ve daha doyurucudur ve ömür boyu sürecek sağlıklı yeme alışkanlıkları geliştirilmesine de yardımcı olur.
4. Çok fazla işlemden geçmiş gıda alımını sınırlandırın
Taze gıda kullanmak her zaman mümkün olmasa da alışverişlerinizde çok fazla işlenmiş gıda almamaya dikkat edin. Hazır yiyeceklerde, paketlenmiş atıştırmalıklarda ve tatlılarda genellikle doymuş yağ, şeker ve tuz içeriği yüksektir. İşlenmiş gıda alıyorsanız etiketine bakın ve bu maddeleri daha az içeren, daha sağlıklı seçenekleri tercih etmeye çalışın. Ayrıca şekerli içeceklerden de uzak durun ve bol su için. Lezzetlendirmek için suya limon, misket limonu, salatalık dilimleri ve çeşitli yemişler ilave etmek de harika olabilir.
5. Yemek pişirmeyi ve yemeyi aile rutininizin eğlenceli ve anlamlı bir parçası haline getirin
Birlikte yemek yapmak ve yemek yemek; sağlıklı bir rutin oluşturmak, aile bağlarını güçlendirmek ve eğlenmek için harika bir yoldur. Fırsat buldukça çocuklarınızı yemek hazırlıklarına dâhil edin. Örneğin küçük çocuklar yiyecekleri yıkamak ve ayırmak gibi işlere yardımcı olurken büyük çocuklar daha karmaşık görevler üstlenerek sofrayı kurmaya yardımcı olabilir.
Sofraya her beraber ve mümkün olduğunca aynı saatlerde oturmaya gayret edin. Bu gibi rutinler böylesi stresli durumlarda çocukların kaygı düzeyini azaltmaya yardımcı olabilir.
Anne sütü emen çocuklara yönelik tavsiyeler
Anne sütü 6-24 aylık çocuklar için harika bir besindir. COVID-19 teşhisi konmuş kadınlar emzirmeye devam edebilirler. Bununla birlikte emzirme sırasında solunum yolu hijyenine dikkat etmeli, mümkünse maske takmalı, bebeğe dokunmadan önce ve dokunduktan sonra ellerini yıkamalı ve dokundukları yüzeyleri düzenli olarak temizleyerek dezenfekte etmelidirler. Virüs veya başka komplikasyonlar nedeniyle kendini emziremeyecek kadar kötü hisseden annelere, bebeklerine güvenli bir şekilde mümkün olan herhangi bir yolla anne sütü verebilmeleri için destek olunmalıdır.
Koronavirüs (COVID-19) salgını sırasında gıda hijyeniyle ilgili öneriler
Hâlihazırda gıda ve gıda ambalajlarının koronavirüs hastalığı (COVID-19) bulaşmasına yol açabileceği yönünde herhangi bir bulgu yoktur. Ancak insanlar virüsün bulaşmış olduğu bir yüzeye veya nesneye dokunduktan sonra yüzlerine dokunmak suretiyle enfekte olabilir. Bununla birlikte, gıda alışverişi yaparken veya eve getirilen gıdaları teslim alırken başkalarıyla yakın temasa girmek daha risklidir. Her zaman olduğu gibi, gıda kaynaklı hastalıkları önlemek için de iyi hijyen kurallarına riayet etmek önemlidir.
Tüm gereksiz ambalajları çıkarıp kapaklı bir çöp kutusuna atın. Konserve benzeri ambalajlar açılmadan veya saklanmadan önce dezenfektan bir maddeyle silinerek temizlenebilir. Bu gibi işlemlerin hemen ardından ellerinizi en az 20 saniye boyunca su ve sabunla yıkayın veya alkol bazlı bir el dezenfektanı kullanın.
Meyve ve sebze gibi ambalajsız ürünleri akan suyun altında iyice yıkayın.
Gıda hijyeniyle ilgili genel tavsiyeler
► Herhangi bir gıdaya dokunmadan önce ellerinizi en az 20 saniye boyunca su ve sabunla iyice yıkayın.
► Pişmemiş et ve balığı hazırlarken farklı doğrama tahtaları kullanın.
► Yiyecekleri tavsiye edilen sıcaklıkta pişirin.
► Mümkünse dayanıksız ürünleri buzdolabında veya dondurucuda saklayın ve ürünlerin son kullanma tarihine dikkat edin.
► Gıda artıklarını ve paketleri geri dönüşüme gönderin veya hijyen kurallarına uygun bir şekilde bertaraf edin. Çeşitli zararlıları çekebilecek atıkları biriktirmeden atın.
► Yemeğe başlamadan önce ellerinizi en az 20 saniye su ve sabunla yıkayın ve çocuklarınızın da aynı şekilde yıkadığından emin olun.
► Daima temiz mutfak gereçleri ve tabaklar kullanın.
UNICEF'in COVID-19 acil durumu çalışmalarını ve Türkiye dahil dünya çapında en zor durumdaki çocukları desteklemek için aramıza katıl, şimdi düzenli bağışa başla.