UNICEF: Küresel düzeyde yaşanan çok sayıda kriz, çocuk yaşta evliliklerle mücadeleyi zorlaştırıyor.
Dünyada çocuk yaşta evliliği bitirme hedefi doğrultusunda kazanılan ivmedeki yavaşlamanın en belirgin olduğu bölge, 200 yüzyıla ihtiyaç duyulan Sahraaltı Afrika. İlerleme kaydedilse de, bölgedeki her dört kadından biri hala 18 yaşını doldurmadan evleniyor.
NEW YORK, 3 Mayıs 2023 – UNICEF tarafından bugün yayımlanan yeni bir rapora göre, son on yılda çocuk yaşta evlilik sayısında istikrarlı bir düşüş kaydedilmesine rağmen, devam eden çatışmalar, iklim krizleri ve COVID-19'un devam eden etkileri de dahil olmak üzere mevcut olumsuzluklar bu zor kaydedilen kazanımları tehdit ediyor.
UNICEF Genel Direktörü Catherine Russell bu konuya ilişkin açıklamasında; "Dünyada birbiri ardına gelen krizler savunmasız durumdaki çocukların, özellikle de gelin değil, öğrenci olması gereken kız çocuklarının umutlarını ellerinden alıyor ve hayallerini yıkıyor. Sağlık ve ekonomi alanındaki krizler, artan silahlı çatışmalar ve iklim değişikliğinin yıkıcı etkileri bu krizlere çözüm bulmaya çalışan aileleri, çocuk yaşta evlilik gibi yanlış bir çözüm yoluna sürüklüyor. Bu bağlamda, kız çocuklarının eğitim, güçlenme ve yaşam haklarını güvence altına almak için elimizden gelen her şeyi yapmamız gerekiyor” dedi.
Rapora dahil edilen en son küresel rakamlara göre, dünya çapında tahmini olarak şu an hayatta olan 640 milyon kadın ve kız çocuğu, başka bir değişle yıl başına 12 milyon kız çocuğu, çocuk yaşta evlendi. Çocukluk çağında evlenen genç kadınların oranı, beş yıl önceki rakamların yayımlanmasından bu yana yüzde 21 'den yüzde 19' a indi. Ancak, kaydedilen bu ilerlemeye rağmen, 2030 yılına kadar çocuk yaşta evliliği sona erdirmeye yönelik Sürdürülebilir Kalkınma Amacına ulaşılabilmesi için kaydedilecek küresel ilerlemenin, şu ankinden 20 kat daha hızlı olması gerekiyor.
Halihazırda Sahraaltı Afrika, dünyada en çok sayıda çocuk gelinin bulduğu bölgeler arasında ikinci sırada (yüzde 20) yer alıyor. Sahraaltı Afrika’da ilerleme şu anki hızıyla devam ettiği sürece, bölgede, bu uygulamayı sona erdirme hedefine ulaşılması için 200 yıl geçmesi gerekecek. Dünyanın geri kalanında çocuk gelin sayısındaki öngörülen düşüşlere rağmen, devam eden krizlerin yanı sıra hızlı nüfus artışı da çocuk gelin sayısını arttırabilecek bir diğer faktör.
Latin Amerika ve Karayipler bölgesinde de bu konuda gerilemeler yaşanıyor. 2030 yılına gelindiğinde, bölgenin, çocuk yaşta evliliğin en yüksek düzeyde olduğu bölgeler arasında ikinci sıraya yerleşmesi bekleniyor. İstikrarlı bir ilerleme döneminden sonra, Orta Doğu ve Kuzey Afrika ile Doğu Avrupa ve Orta Asya bölgelerinde de ilerlemeler yavaşladı.
Diğer yandan, Güney Asya, dünyada çocuk yaşta evlilik sayısında azalışa liderlik etmeye devam ediyor. Rapora göre, bu hızla gidildiği takdirde, bölgede yaklaşık 55 yıl içinde çocuk yaşta evliliğe son verilecek. Bununla birlikte, Güney Asya, dünyadaki çocuk gelinlerin neredeyse yarısına (yüzde 45) ev sahipliği yapıyor. Hindistan’da son yıllarda bu konuda ciddi bir ilerleme kaydedilmiş olmasına rağmen, dünyada çocuk gelinlerin yaklaşık üçte biri hâlihazırda Hindistan’da yaşıyor.
Çocukluk çağında evlenen kız çocukları, kısa süreli olumsuzlukların yanı sıra etkileri ömür boyu sürebilecek sonuçlarla da karşı karşıya kalıyor. Erken yaşta evlenen kız çocuklarının okula devam etme ihtimalleri azalırken, erken gebelik yaşama riski artıyor. Bu durum, çocuk ve anne sağlığı konusunda komplikasyonları ve ölüm riskini de arttırıyor. Çocuk yaşta evlilik uygulaması, kız çocuklarının ailelerinden ve arkadaşlarından izole olmasına neden olabiliyor. Genç kadınların ruh sağlığına ve refah düzeylerine ciddi bir zarar vererek toplum hayatına katılmalarını engelleyebiliyor.
Dünya genelinde çatışmalar, iklim kaynaklı afetler ve COVID-19'un devam eden etkileri (özellikle artan yoksulluk, gelir şokları ve okulu bırakma eğilimleri gibi etkiler) erken evliliğe neden olan faktörlerin artmasına yol açıyor. Aynı zamanda, kız çocuklarının kendilerini erken evliliklerden koruyan sağlık hizmetlerine, eğitim olanaklarına, sosyal hizmetlere ve toplum temelli desteğe erişmelerini zorlaştırıyor.
Bunun sonucunda, kırılgan koşullar altında yaşayan kız çocuklarının çocuk gelin olma ihtimali, dünya ortalamasına kıyasla iki kat artıyor. Çatışmaya bağlı olarak ortaya çıkan ölümlerdeki her on kat artış, çocuk yaşta evlilik oranında da yüzde 7'lik bir artışa neden oluyor. Aynı zamanda, iklim değişikliğinin yol açtığı aşırı hava olayları, yağışlardaki yüzde 10'luk her sapma, bir kız çocuğunun çocuk yaşta evlenme riskini yaklaşık yüzde 1 oranında arttırıyor.
Rapor sonuçlarına göre, COVID-19'un devam eden etkileri de, erken yaştaki evlilikleri sona erdirme konusunda son on yılda kaydedilen ilerlemeleri tehdit ediyor ve hatta tersine çeviriyor. 2020'den bu yana, önlenen çocuk yaşta evlilik sayısının, pandemi nedeniyle dörtte bir oranında azaldığı tahmin ediliyor.
Russell açıklamasında, “Dünyada çocuk yaşta evliliğe son vermenin mümkün olduğunu, bu konuda kaydettiğimiz ilerlemelerle kanıtladık. Bunun için savunmasız durumdaki kız çocuklarının ve bu çocukların ailelerinin güçlü ve istikrarlı bir şekilde desteklenmesi gerekiyor. Kız çocuklarını okula devam etmesine ve onlara ekonomik fırsatlar sağlamaya odaklanmalıyız” dedi.
###
Editörlere notlar:
Çocuk yaşta evliliğinin küresel ve bölgesel düzeyde yaygınlığına ilişkin tahmini rakamlar, UNICEF'in 100'den fazla ülkeden gelen ulusal temsili verileri içeren küresel veritabanlarındaki ulusal rakamlar kullanılarak hesaplanmaktadır. Çocuk yaşta evliliğe ilişkin ulusal veriler, UNICEF destekli Çoklu Gösterge Küme Anketleri (MICS) ve USAID destekli Nüfus ve Sağlık Anketleri (DHS) de dahil olmak üzere hanehalkı anketlerinden alınmıştır. Demografik veriler, Birleşmiş Milletler’in Ekonomik ve Sosyal İşler Bölümü, Nüfus Birimi'nden alınmıştır. En güncel rakamlar 2022 yılına aittir.
Çocukların insani yardım ihtiyaçları için desteğin çok önemli.