Yeni veriler, COVID-19 salgını sırasında bazı ülkelerde çocukluk dönemi aşılarına olan güvenin yüzde 44 kadar düştüğünü gösteriyor.
UNICEF’in yeni raporu, 67 milyon çocuğun üç yıl içinde bir veya daha fazla aşıyı olmadığını gösteriyor.
NEW YORK, 20 Nisan 2023 – UNICEF’in aşılamayla ilgili bugün yayımladığı yeni bir rapor, araştırma yürütülen 55 ülkeden 52’sinde COVID-19 salgını sırasında aşıların çocuklar için önemine ilişkin kamuoyu algısının azaldığı konusunda uyarıyor.
Dünya Çocuklarının Durumu 2023: Her Çocuk İçin Aşılama (The State of the World’s Children 2023: For Every Child, Vaccination) adlı rapor, salgının ardından Kore Cumhuriyeti, Papua Yeni Gine, Gana, Senegal ve Japonya’da çocuklar için aşıların önemine ilişkin mevcut algının üçte biri aşkın oranda azaldığını ortaya koyuyor. “The Vaccine Confidence Project” tarafından toplanan ve UNICEF tarafından bugün yayımlanan yeni verilere göre aşıların önemine dair algının hala güçlü kaldığı ve hatta iyiye gittiği ülkeler yalnızca Çin, Hindistan ve Meksika. Birçok ülkede ise, 35 yaşın altındaki kişiler ve özellikle kadınlar, salgının başlamasıyla birlikte çocuklara yönelik aşılara daha az güven duyduklarına dair daha fazla bildirimde bulunmakta.*
Aşılara duyulan güven değişken bir yapıda olup, içinde bulunulan koşullara göre şekillenmektedir. Bulguların daha uzun vadeli bir eğilimin göstergesi olup olmadığını belirlemek, ancak ek veri toplamak ve daha fazla analizle mümkün olacaktır. Düşüşlere rağmen, aşılara yönelik genel destek nispeten güçlü olmaya devam ediyor. Araştırma yürütülen 55 ülkenin neredeyse yarısında, katılımcıların yüzde 80’inden fazlası aşıların çocuklar için önemli olduğunu düşünüyor.
Bununla birlikte rapor, çeşitli faktörlerin bir araya gelmesiyle aşılanmaya yönelik tereddüdün artış gösterebileceğinin de altını çiziyor. Bu faktörler arasında salgına müdahalede yaşanan belirsizlik, yanıltıcı bilgilere erişimin artması, uzmanlığa olan güvenin azalması ve siyasi kutuplaşma yer alıyor.
UNICEF Genel Direktörü Catherine Russell, “Salgın zirve noktasındayken, bilim insanları hızla sayısız hayatı kurtaran aşılar geliştirdi. Ancak bu tarihi başarıya rağmen, tüm aşı türleri hakkındaki korku ve dezenformasyon, virüsün kendisi kadar geniş çapta yayıldı. Bu veriler endişe verici bir uyarı niteliği taşımaktadır. Rutin aşılara duyulan güvenin salgından etkilenmesine izin veremeyiz. Aksi takdirde, kızamık, difteri veya diğer önlenebilir hastalıklardan muzdarip daha fazla çocuk hayatını kaybedebilir” dedi.
Aşılara duyulan güvendeki azalma, endişe verici bir şekilde, çocukların aşılanması konusunda son 30 yılda görülen en büyük gerilemeyle birlikte gerçekleşiyor ve COVID-19 salgını bu durumu daha da kötüleştiriyor. Salgın; özellikle sağlık sistemlerine yönelik yoğun talepler, aşı kaynaklarının COVID-19 aşılarına yönlendirilmesi, sağlık çalışanı sayısındaki eksikler ve evde kalma tedbirleri nedeniyle hemen her yerde çocukluk dönemi aşılamasını kesintiye uğrattı.
Bugün yayımlanan rapor, 2019-2021 yılları arasında toplam 67 milyon çocuğun aşılanmadığı ve 112 ülkede aşılama oranlarının düştüğü konusunda uyarıda bulunuyor. Salgının hemen öncesinde veya salgın sırasında doğan çocuklar artık normalde aşılanacakları yaşları geçiyor ve bu da kaçırılan aşıları tamamlamak ve ölümcül salgınları önlemek için acil eylem ihtiyacının altını çiziyor. Örneğin 2022’de kızamık vakalarının sayısı bir önceki yılki toplamın iki katından fazlaydı. Çocuk felci nedeniyle hastalanan çocuk sayısı 2022’de bir önceki yıla göre yüzde 16 oranında arttı. 2019-2021 dönemi önceki üç yıllık dönemle karşılaştırıldığında, çocuk felci geçiren çocukların sayısında sekiz kat artış oldu. Bu da aşılama çabalarının sürdürülmesi ihtiyacının altını çizmektedir.
Salgın, mevcut eşitsizlikleri de şiddetlendirdi. Başta en dışlanmış topluluklar olmak üzere çok sayıda çocuk için aşı halen mevcut, erişilebilir veya uygun fiyatlı değil. Salgından önce bile dünya en dışlanmış çocuklara ulaşmak için mücadele ederken, aşılama konusundaki ilerleme neredeyse on yıl boyunca durma noktasına gelmişti.
2019-2022 yılları arasında rutin aşılarını olmayan 67 milyon çocuktan 48 milyonu, “sıfır doz” olarak da adlandırılan durumda, yani tek bir rutin aşısını dahi olmadı. 2021 sonu itibarıyla, Hindistan ve Nijerya (her ikisi de çok büyük doğum oranlarına sahip ülkeler) “sıfır doz” çocukların en fazla olduğu ülkelerdi. Ancak hiç aşı olmamış çocukların sayısındaki artış özellikle Myanmar ve Filipinler’de dikkat çekici düzeye ulaştı.
Aşılanmayan çocuklar, zaman zaman çatışmalardan da etkilenen en yoksul, en ücra ve dışlanmış bölgelerde yaşamakta. International Center for Equity in Health tarafından hazırlanan rapor için oluşturulan yeni veriler, en yoksul hanelerde yaşayan 5 çocuktan 1’inin sıfır doz durumunda olduğunu, en zenginlerde ise bu oranın sadece 20’de 1 olduğunu ortaya koydu. Rapor, aşılanmamış çocukların genellikle kırsal kesimler ya da kentsel gecekondu mahalleleri gibi ulaşılması zor topluluklarda yaşadığını gösterdi. Bu çocukların anneleri genellikle okula gidememiş ve aile kararlarında çok az söz sahibi bireylerdi. Söz konusu zorluklar, kentsel alanlarda yaklaşık 10 çocuktan 1’inin ve kırsal kesimlerde 6 çocuktan 1’inin sıfır doz durumunda olduğu düşük ve orta gelirli ülkelerde en yüksek düzeyde. Üst-orta gelirli ülkelerde, kentsel ve kırsal kesimde yaşayan çocuklar arasında neredeyse hiç fark bulunmuyor.
Her çocuğu aşılamak için birinci basamak sağlık hizmetlerini güçlendirmek ve çoğu kadın olan ön saha çalışanlarına ihtiyaç duydukları kaynak ve desteği sağlamak kritik önem taşıyor. Rapor, kadınların aşılamada ön saflarda yer aldığını, ancak düşük ücret, kayıt dışı istihdam, güvenliklerine yönelik tehditlerle karşı karşıya kaldıklarını ve örgün eğitim ve kariyer fırsatlarına erişemediklerini ortaya koyuyor.
UNICEF, çocukların hayatta kalma meselesine ilişkin bu krizi ele almak üzere hükümetleri aşı finansmanını artırma taahhütlerini arttırmaya, çocukları korumak ve salgınları önlemek için aşılama çabalarının acilen uygulamaya konulması ve hızlandırılması için halihazırda mevcut olan COVID-19 fonları da dahil olmak üzere tüm kaynakları kullanılabilir kılmak amacıyla paydaşlarla birlikte çalışmaya çağırıyor.
Rapor, hükümetlere aşağıdaki konularda çağrıda bulunuyor:
- Tüm çocukları, özellikle de COVID-19 salgını sırasında aşılarını olmamış olanları acilen tespit etmek ve onlara ulaşmak
- Güven oluşturmak da dahil olmak üzere aşı talebini güçlendirmek
- Aşı hizmetlerine ve birinci basamak sağlık hizmetlerine yönelik finansmanı önceliklendirmek
- Kadın sağlık çalışanlarına yatırım, inovasyon ve yerel üretim yoluyla dayanıklı sağlık sistemleri oluşturmak
Catherine Russell, “Aşılar milyonlarca hayat kurtardı ve toplumları ölümcül salgınlardan korudu. Hastalıkların sınır tanımadığını çok iyi biliyoruz. Rutin aşılar ve güçlü sağlık sistemleri, gelecekteki salgınların, önlenebilir ölümlerin ve acıların önüne geçmede en iyi şansımızdır. COVID-19 aşı kampanyasından elde edilen kaynaklar hâlen mevcut. Şimdi bu fonları aşılama hizmetlerini güçlendirmeye ve her çocuk için sürdürülebilir sistemlere yatırım yapmaya yönlendirme zamanıdır” dedi.
UNICEF'in düzenli bağışçıları arasına katıldığında, dünyadaki dezavantajlı çocuklar için fark yaratmamızı desteklersin. Haydi bize katıl. 
#####
Editörlere Notlar:
Dünya Çocuklarının Durumu, UNICEF’in en önemli raporudur. 2023 baskısı, raporun sadece rutin aşılama odaklı ilk baskısıdır. UNICEF her yıl dünyadaki çocukların neredeyse yarısına hayat kurtaran aşılarla ulaşıyor.
*Londra Tropikal Hijyen ve Tıp Okulu’ndaki The Vaccine Confidence Project (VCP), ulusal düzeyde temsili ülke anketlerinden elde edilen verileri analiz ederek 2015’ten bu yana aşı güvenini izliyor. Bu raporda sunulan veriler, 2015 ile Kasım 2019 arasında ve 2021’den bu yana aşı güvenindeki değişikliklere ilişkin büyük ölçekli bir geriye dönük çalışma sonucu elde edilmiştir. Rapordaki veriler, VCP tarafından toplanan eksiksiz bir veri setinin alt kümesini temsil etmektedir. Bu etkileşimli harita aracını kullanarak tüm veri setini inceleyebilirsiniz.
© UNICEF/UN0679332/Hayyan