Yeni bir rapora göre beş yaş altı ölümlerdeki istikrarlı azalmaya rağmen her gün 7.000 yeni doğan ölümü meydana geliyor
NEW YORK/CENEVRE/WASHINGTON DC, 19 Ekim 2017 – Yeni bir BM raporuna göre 2016 yılında her gün henüz beş yaşına gelmemiş 15 bin çocuk hayatını kaybetti ve bu çocukların yüzde 46’sını ya da 7 binini doğumu izleyen ilk 28 gün içinde ölen bebekler oluşturmaktadır.
Çocuk Ölümlerinde Düzeyler ve Eğilimler 2017 bir gerçeğe işaret etmektedir: Beş yaşından önce ölen çocuk sayısı 2000 yılında 9,9 milyon iken 2016 yılında 5,6 milyona inmiştir. Buna rağmen yeni doğan ölümlerinin bu toplam içindeki payı aynı dönemde yüzde 41’den yüzde 46’ya çıkmıştır.
UNICEF Sağlık Bölümü Başkanı Stefan Swartling Peterson şöyle diyor: “2000 yılından bu yana 50 milyon çocuğun yaşamı kurtarılmıştır. Bu da hükümetlerin ve kalkınma ortaklarının önlenebilir çocuk ölümleri sorununun üstesinden gelme kararlılıklarının bir göstergesidir. Ancak, bebeklerin doğumdan hemen sonra ya da birkaç gün içinde hayatını kaybetmelerini önlemek istiyorsak söz konusu ilerlemeyi yeterli sayamayız. Gerekli bilgi ve teknolojilere sahibiz. Yapmamız gereken, bunları en fazla ihtiyaç duyan yerlere ulaştırmaktır.”
UNICEF, Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ), Dünya Bankası ve UNDESA Nüfus Bölümü, Kuruluşlar Arası Çocuk Ölümleri Tahmin Grubu’nu oluşturmaktadır (IGME). IGME tarafından hazırlanan rapora göre, bugünkü eğilimler veri alındığında 2017 ile 2030 yılları arasında 60 milyon çocuk beş yaşına gelmeden hayatını kaybedecek ve bu çocukların yarısını yeni doğanlar oluşturacaktır.
Yeni doğan ölümlerinin büyük bölümü iki bölgede meydana gelmiştir: Güney Asya (yüzde 39) ve Sahra-altı Afrika (yüzde 38). Yeni doğan ölümlerinin yarısı beş ülkede meydana gelmiştir: Hindistan (yüzde 24), Pakistan (yüzde 10), Nijerya (yüzde 9), Kongo Demokratik Cumhuriyeti (yüzde 4) ve Etiyopya (yüzde 3).
DSÖ Aile, Kadın ve Çocuk Sağlığı Bölümü Genel Direktör Yardımcısı Dr. Flavia Bustreo: “Sağlık hizmetlerinin herkesi kapsaması, daha çok sayıda yeni doğanın büyüyüp gelişmesi için marjinal konumdaki ailelere hizmet vermemiz gerekiyor. Hastalıkların önlenmesi için aileler maddi açıdan güçlenmelidir, seslerine kulak verilmeli, kaliteli hizmetlere erişimleri sağlanmalıdır. Hizmet kalitesinin artırılmasına, doğum sırasında ve sonrasında gerekli zamanlarda bakım sağlanmasına öncelik tanınmalıdır.”
Rapor, küresel eşitsizliklerin azaltılması durumunda pek çok yaşamın kurtarılabileceğini belirtmektedir. Yüksek gelir düzeyindeki ülkelerde görülen ortalama ölüm oranı tüm ülkeler tarafından sağlanmış olsaydı 2016 yılındaki beş yaşından küçük çocuk ölümlerinin yüzde 87’si önlenmiş, yaklaşık 5 milyon yaşam kurtarılmış olacaktı.
Dünya Bankası Grubu Sağlık, Beslenme ve Nüfus Bölümü Direktörü Tim Evans: “2017 yılına gelinmişken hamileliğin ve doğumun kadınlar için hala ölümcül durumlar oluşturması, her gün yeni doğan 7 bin çocuğun ölmesi aklın alabileceği bir durum değildir. Genel Sağlık Hizmetleri Kapsamının en iyi başarı ölçütü, her annenin sağlık hizmetlerine kolayca ulaşabilmesinin yanı sıra bu hizmetlerin kaliteli olması, maddi yük getirmemesi, çocuklar ve aileler için sağlıklı ve üretken bir yaşam sağlamasıdır. Bu alandaki ülke taleplerine destek için finansman olanaklarını arttırma kararlılığındayız. Buna Küresel Finansman İmkânı (GFF) gibi yenilikçi mekanizmalar da dâhildir.”
Zatürre ve ishal küresel ölçekte olmak üzere beş yaşından küçük çocuk ölümlerine yol açan enfeksiyon hastalıklarının başında gelmektedir. Bu ölümlerde zatürrenin oranı yüzde 16, ishalin ise yüzde 8’dir. Erken doğum, hamilelik, doğum ve sonrası komplikasyonlar 2016 yılında meydana gelen yenidoğan ölümlerinin yüzde 30’unun nedenidir. 5,6 milyon 5 yaş altı ölüme ek olarak her yıl 2,6 milyon bebek ölü doğmaktadır ve bu durumların çoğunluğu önlenebilir niteliktedir.
Önlenebilir çocuk ölümlerine son verilmesi-hamilelik döneminde ve doğum sırasında donanımlı sağlıkçılara erişimin artırılması; bağışıklama, anne sütüyle besleme ve pahalı olmayan ilaçların temini gibi yaşam kurtarıcı müdahaleler ve bugün dünyadaki en yoksul toplulukların yoksun oldukları su ve sanitasyon imkânlarına erişimin sağlanması halinde mümkün olabilir.
5 ile 14 yaş aralığındaki daha büyük çocuklara ilişkin ölüm verileri ilk kez bu raporda yer almakta, kaza ve yaralanma gibi diğer ölüm nedenlerine de yer verilmektedir. 2016 yılında meydana gelen 5-14 yaş çocuk ölüm sayısı yaklaşık 1 milyondur.
BM Ekonomik ve Sosyal İşler Genel Sekreter Yardımcısı LIU Zhenmin: “Bu yeni rapor 5 yaşından küçük çocuk ölümlerinin azaltılmasında 2000 yılından bu yana kaydedilen dikkat çekici ilerlemeyi ortaya koymaktadır. Ancak bu ilerlemeye rağmen çocukların hayatta kalması hususunda büyük eşitsizlikler başta Sahra-altı Afrika olmak üzere çeşitli bölgelerde ve ülkelerde hala sürmektedir. Oysa bu yaşlarda meydana gelen pek çok ölüm, doğum öncesinde, sırasında ve sonrasında gerçekleştirilecek basit ve maliyet etkin müdahalelerle kolaylıkla önlenebilir. Eşitsizliklerin azaltılması ve en güç durumdaki yeni doğanlara, çocuklara ve annelere ulaşılması önlenebilir çocuk ölümlerine son verilmesi ve hiç kimsenin geride bırakılmamasıyla ilgili Sürdürülebilir Kalkınma Hedefinin gerçekleşmesi açısından mutlaka gereklidir.”
Rapor ayrıca şunları belirtmektedir:
► Tahminlere göre Sahra-altı Afrika’da yeni dünyaya gelen 36 çocuktan 1’i ilk ay içinde ölürken dünyanın en yüksek gelirli ülkelerinde bu oran 333’te 1’dir.
► İlerlemenin hızlandırılmaması halinde 60’tan fazla ülke önlenebilir yeni doğan ölümlerine 2030 yılına kadar son verilmesini öngören Sürdürülebilir Kalkınma Hedefini (SKH) gerçekleştiremeyecek, ülkelerin yarısı da 2050 yılına kadar 1000 canlı doğumda 12 neonatal ölüm hedefine ulaşamayacaktır. Bu ülkeler 2016 yılında neonatal ölümlerde yaklaşık yüzde 80 pay sahibiydi.
###
Editöre not
Yayın kalitesinde görüntüler ve b-roll için: tıklayın.
UN-IGME hakkında
Birleşmiş Milletler Kuruluşlar Arası Çocuk Ölümleri Tahmin Grubu ya da UN IGME 2004 yılında kurulmuştur. Amacı, çocuk ölümleriyle ilgili verileri paylaşmak, BM sistemi içindeki tahminler arasında uyum sağlamak, çocuk ölümlerinde tahmin yöntemlerini geliştirmek, çocukların hayatta kalmasını amaçlayan hedeflere doğru kaydedilen ilerlemeleri tespit etmek ve ülkelerin çocuk ölümlerini zamanında ve doğru biçimde tahmin kapasitesini güçlendirmektedir.
UNICEF’in öncülük ettiği UN-IGME içinde Dünya Sağlık Örgütü, Dünya Bankası Grubu BM Ekonomik ve Sosyal İşler Nüfus Dairesi yer almaktadır Daha fazla bilgi için: https://www.childmortality.org/
UNICEF hakkında
UNICEF dünyadaki en dezavantajlı çocuklara ulaşabilmek için dünyanın en zorlu yörelerinde çalışmaktadır. Herkesin daha iyi bir dünya kurabilmesi adına 190 ülkede ve bölgede çocuklar için çalışıyoruz. UNICEF ve çocuklara ilişkin çalışmaları hakkında daha fazla bilgi için: www.unicef.org
UNICEF’i Twitterve Facebook’tan izleyin.
DSÖ hakkında
DSÖ Birleşmiş Milletler sistemi içinde sağlık alanındaki yönetici ve eşgüdüm sağlayıcı mercidir. Sorumluluğunu üstlendiği görevler şunlardır: küresel ölçekteki sağlık konularında rehberlik yapmak; sağlık araştırmaları gündemini oluşturmak; normlar ve standartlar koymak; kanıtlara dayalı politika seçenekleri üretmek; ülkelere teknik destek sağlamak; sağlıktaki eğilimleri izlemek ve değerlendirmek ve küresel sağlık güvenliğini geliştirmek. DSÖ ve çalışmaları hakkında daha fazla bilgi için: www.who.int. Bizi Twitter ve Facebook’tan izleyin.
Dünya Bankası Grubu hakkında
Dünya Bankası Grubu gelişmekte olan ülkelere yapılan finansal ve teknik yardımların en önemli kaynağıdır. Amacı, aşırı yoksulluğu ortadan kaldırmak ve refahın paylaşılmasını sağlamaktır. Sağlığın iyileştirilmesi de bu hedeflere ulaşmanın ayrılmaz bir parçasıdır. Banka Grubu ülkelerin kaliteli ve maddi yük getirmeyen sağlık hizmetlerine ulaşabilmesi için finansman sağlamakta, güncel durum analizleri yapmakta ve politika tavsiyelerinde bulunmakta; insanları hastalık nedeniyle yoksullaşmaya ya da yoksulluğun bu nedenle daha kötü duruma gelmesine karşı korumakta ve sağlıklı toplumların temelini oluşturan yatırımların tüm sektörlerde gerçekleşmesi için çalışmaktadır. www.worldbank.org/health @WBG_Health
BM Nüfus Dairesi hakkında
BM Ekonomik ve Sosyal İşler Nüfus Dairesi küresel nüfus eğilimlerine ilişkin bilgi ve analizlerin önde gelen bir kaynağı, nüfus ve kalkınma alanında BM’de gerçekleşen hükümetler arası süreçleri destekleyen demografik araştırmaların önemli bir merkezidir. Tüm ülkeler için demografik tahminler ve projeksiyonlar geliştirmektedir. Küresel kalkınma hedeflerine yönelik ilerlemenin izlenmesi açısından gerekli veriler de buna dâhildir. Nüfus dairesi ve çalışmaları hakkında daha fazla bilgi için: www.unpopulation.org
Daha fazla bilgi için
Yemi Lufadeju, UNICEF New York, + 1 917 213 4034, [email protected]
Rita Wallace, UNICEF New York, +1917 909 9542, [email protected]
Kimberly Chriscaden, WHO Cenevre, +41 79 603 1891, [email protected]
Sema Hosta, UNICEF Türkiye, + 90 312 454 1010, [email protected]