UNICEF ve Avrupa Engellilik Forumu tarafından hazırlanan ve Avrupa Birliği’nin mali desteğiyle Dünya Engeli Olan Kişiler Gününde açıklanan yeni rapor: Engeli olan çocuklar Batı Balkanlar ve Türkiye'de topluma dahil edilmiyor
BRÜKSEL, 3 ARALIK 2018: Avrupa Birliği (AB) finansmanıyla UNICEF ve Avrupa Engellilik Forumu tarafından gerçekleştirilen ve kendi konusunda bir ilk olan araştırmaya göre Batı Balkanlar ve Türkiye’de engeli olan çocuklar “doğdukları andan itibaren toplumun bir parçası olma konusunda ciddi zorluklar yaşıyor.”
“Herkes Önemlidir” başlığını taşıyan ve 2018 Dünya Engeli Olan Kişiler Günü dolayısıyla yayınlanan raporda Arnavutluk, Bosna-Hersek, Kosova[1], Sırbistan ve Türkiye’de engeli olan çocukların kurumlara yerleştirilerek ayrıştırılmalarına son verilmesi önerilirken, bu çocukların toplumlarıyla bütünleştirilmesi yönündeki çabaların daha da arttırılması gerektiğine vurgu yapılıyor.
Avrupa Komisyonu Batı Balkanlar Direktörü Genoveva Ruiz Calavera, Batı Balkanlar ve Türkiye’de engeli olan çok sayıda çocuğun görmezden gelindiğini ve toplumun birer parçası olmaktan uzak olduklarını belirtiyor ve şöyle devam ediyor:
“Bu çocukların içinde bulundukları olumsuz durum ilk kez bu şekilde bir raporda yer almaktadır. AB tarafından sağlanan finansal desteğin bu konudaki mevcut sorunların ortaya konulmasına yardımcı olmasından memnuniyet duyuyoruz. Bölgedeki hükümetlerin engeli olan çocukların gündelik yaşamlarını değiştirmek için gerekli adımları atmalarının zamanı gelmiştir.”
Rapor, bölgedeki hükümetler tarafından bugüne dek atılan olumlu pek çok adıma rağmen ortada hala önemli sorunlar olduğunu belirtiyor ve bu sorunlar arasında şunlara yer veriyor:
► Erken teşhis ve müdahale programlarına, toplum içi destek hizmetlerine, sağlık hizmetlerine ve gerçekten kapsayıcı eğitime erişimde yetersizlikler.
► Engeli olanların yanı sıra örneğin mülteciler ya da Romanlar gibi marjinalleştirilmiş konumdaki gruplara mensup çocuklar söz konusu olduğunda daha da ağırlaşmak üzere yerleşik toplumsal ayrımcılık ve damgalama.
► Bakım masraflarının ağırlığı nedeniyle ailelerin yoksulluk içine düşme riski.
► Mevzuatın, Çocuk Haklarına dair Sözleşme ve Engeli Olan Kişilerin Hakları Sözleşmesi dedâhil olmak üzere uluslararası insan hakları anlaşmalarıyla yeterince uyumlu hale getirilmemiş olması ve ayrıca ilgili politikaların yetersiz biçimde uygulanması.
► Engeli olan çocuklara ilişkin verilerin yeterli olmaması.
► Engeli olan çocukların artan şiddet ve istismar riski karşısında yeterince korunmaması.
UNICEF Avrupa ve Asya Bölge Direktörü Afshan Khan: “Engeli olan çocuklar doğdukları andan itibaren ve yaşamın her alanından dışlanmaktadır.
“Doğumevinden başlayarak okuldaki ilk güne, eğitimin daha sonraki kademelerine ve istihdama kadar uzanan süreçte, çocukların toplumun merkezine yerleştirilmeleri ve potansiyellerini gerçekleştirebilecekleri fırsatların oluşturulması adına daha çok şey yapmamız gerekiyor.”
Araştırma, 2016’da UNICEF, Avrupa Engellilik Forumu(AEF) ve Uluslararası Çocuk Merkezi tarafından başlatılan üç yıl süreli önemli bir programın bir bölümünü oluşturmaktadır. Avrupa Birliği tarafından finanse edilen program çocuklara yönelik şiddete son verilmesini ve engeli olan çocukların kapsanmasını hedeflemektedir.
Proje, kamuya açık veri ve bilgilerde iyileşme sağlanmasını da içeren altı ana hedef belirtmektedir.
Avrupa Engellilik Forumu Başkan Yardımcısı Patrick Clarke: “Bu projenin önemli başarılarından biri, bölgedeki engeli olan kişilere yönelik faaliyetler yürüten kuruluşların, engeli olan çocukların haklarını daha ileriye taşımak üzere oluşturulacak ulusal ve bölgesel politikaların belirlenmesinde daha fazla yer almalarıdır. Bununla birlikte proje AEF, bölgedeki üyelerimiz ve ortaklarımız, yereldeki UNICEF ve AB delegasyonları arasında daha güçlü bir işbirliği kurulmasına vesile olmuştur.”
UNICEF, Avrupa Engellilik Forumu ve Avrupa Birliği engeli olan çocukların topluma daha fazla dâhil edilmeleri ve çocukların potansiyellerini gerçekleştirebilmeleri için ivedilikle harekete geçilmesi çağrısında bulunmaktadır.
Hükümetler, aşağıda belirtilen hedefler için tüm sektörlerde eşgüdümü geliştirmelidir:
► Kaliteli ve kapsayıcı eğitime, sağlık hizmetlerine, erken tanı ve müdahale hizmetlerine, kamusal mekânlara ve engeli olan çocuklara yönelik toplum hizmetlerine erişimin iyileştirilmesi.
► Ayrımcılık ve şiddet gibi olgulara karşı mücadele edilmesi ve ailelerin yoksulluktan kurtarılması.
► Verilerin iyileştirilmesi ve Çocuk Haklarına dair Sözleşme ve Engeli Olan Kişilerin Hakları Sözleşmesitarafları olarak üstlenilen yükümlülüklerin yerine getirilmesi.
Editörlere notlar:
Brüksel’de ve bölgede görüşmeler yapılabilir.
Daha fazla bilgi için:
Melanie Sharpe, UNICEF Avrupa ve Orta Asya, + 41 22 909 54 33 [email protected]
Chulho Hyun, UNICEF Avrupa ve Orta Asya, +41 22 909 5286 [email protected]
UNICEF hakkında
UNICEF her çalışmasında tek tek her çocuğun sağlığını ve esenliğini gözetmektedir. Bu taahhüdümüzü yaşama geçirmek üzere ortaklarımızla birlikte 190 ülkede ve bölgede çalışıyoruz; nerede olursa olsun her çocuğun yararı için çabalarımızı özellikle en güç durumdaki ve dışlanmış çocuklara yoğunlaştırıyoruz. UNICEF ve çalışmaları hakkında daha fazla bilgi için: www.unicef.org/eca
Bizi Twitter ve Facebook’tan izleyin.
Avrupa Engellilik Forumu engelleri olan 80 milyon Avrupalının çıkarlarını gözeten bağımsız bir HDK’dır. Avrupa’da engelleri olan kişileri temsil eden kuruluşları bir araya getiren kendine özgü bir platformuz. Yönetimimizde engelleri olan kişiler ve aileleri yer alıyor. Avrupa’daki engelleri olan kişilerin güçlü ve birleşik sesiyiz. www.edf-feph.org
[1]Avrupa Birliği açısından bu tanımlama statü konumlarına ilişkin bir yargıyı yansıtmamaktadır ve tanımlama UNSCR 1244/1999 ve Kosova bağımsızlık bildirgesine ilişkin ICJ Görüşüne uygundur. UNICEF açısından Kosova’ya yapılan atıfların BM Güvenlik Konseyi’nin 1244 sayılı kararı (1999) çerçevesinde anlaşılması gerekir.