Ukrayna'daki savaşın neden olduğu yükselen gıda fiyatları ve salgın kaynaklı bütçe kesintileri, hayat kurtaran terapötik (tedavici edici) gıdalara olan ihtiyacı arttıracak. Bu gıdaların maliyetinin ise yüzde 16'ya varan oranda artması bekleniyor.

NEW YORK, 17 Mayıs 2022 — UNICEF, çocuklara ilişkin yaptığı yeni açıklamada, Ukrayna'daki savaşın dünyayı giderek artan bir küresel gıda krizine sürüklemekle tehdit etmesinden önce bile, aşırı derecede zayıf çocukların sayısının arttığına ve durumun daha da kötüye gittiğine dair uyarıda bulundu.

Bugün yayınlanan Aşırı Zayıflık: Çocuklar ve göz ardı edilen bir hayatta kalma mücadelesi (Severe wasting: An overlooked child survival emergency shows) başlıklı rapor, çocuklarda artan aşırı zayıflık seviyelerine ve hayat kurtaran terapötik gıdaların artan maliyetlerine dikkat çekiyor. Ayrıca zayıf çocukların hayatlarını kurtarmak için gereken küresel finansmanın da tehdit altında olduğunu gösteriyor.

UNICEF Genel Direktörü Catherine Russell: “Ukrayna'daki savaş dünya çapında gıda güvenliğini zorlamadan önce bile, çatışmalar, iklim şokları ve COVID-19 ailelerin çocuklarını besleme olanağını ellerinden alıyordu. Dünya hızla önlenebilir çocuk ölümlerinin ve aşırı zayıf çocukların olduğu tehlikeli bir yer haline geliyor.”

Halihazırda en az 10 milyon aşırı zayıf çocuk (her 3 çocuktan 2'si), en etkili tedavi olan kullanıma hazır terapötik gıdalara (RTUF) erişemiyor. UNICEF, dünya çapında gıda güvenliğine yönelik küresel şokların, aşırı zayıflık seviyelerinde önemli bir artış yarattığı konusunda uyarıyor. Ukrayna'daki savaş, salgın sonrası toparlanma ile mücadele eden ekonomiler ve iklim değişikliği nedeniyle bazı ülkelerde devam eden kuraklık bu duruma yol açan faktörler arasında yer alıyor.

Bu arada kullanıma hazır terapötik gıdaların fiyatının, ham bileşenlerin maliyetindeki keskin artış nedeniyle önümüzdeki altı ay içinde yüzde 16'ya kadar artması bekleniyor. Bu da, mevcut harcama seviyeleri göz önünde bulundurulduğunda, 600.000 çocuğun daha hayat kurtaran gıdalara erişemeyeceği anlamına gelebilir. Nakliye ve teslimat maliyetlerinin de yüksek seyretmesi bekleniyor.

Russell: "Bu terapötik gıdalar her yıl milyonlarca çocuk için yaşam ve ölüm arasındaki ince çizgiyi gözler önüne seriyor. Yüzde 16'lık bir fiyat artışı, küresel gıda pazarları bağlamında yönetilebilir görünebilir. Fakat bu tedarik zincirinin sonunda, risklerin yönetilemez olduğu, umutsuzluk içerisinde yetersiz beslenen birçok çocuk var."

Çocukların boylarına göre çok zayıf kaldıkları ve bağışıklık sistemlerinin zayıflamasına neden olan aşırı zayıflık; yetersiz beslenmenin en görünür ve yaşamı tehdit eden şeklidir ve acilen müdahale edilmesi gerekir. Dünya çapında beş yaşın altında en az 13,6 milyon çocuk, bu yaş grubundaki her 5 ölümden 1'i ile sonuçlanan aşırı zayıflıktan muzdarip.

Güney Asya, ortalama 22 çocuktan 1'inin ciddi şekilde zayıf olduğu, aşırı zayıflığın "merkez üssü" olmaya devam ediyor. Bu oran Sahraaltı Afrika'nın iki katı kadar. Dünyanın geri kalanında ise ülkeler tarihsel olarak aşırı şiddetli zayıflık oranlarıyla karşı karşıya. Örneğin Afganistan'da bu yıl 1,1 milyon çocuğun ciddi düzeyde zayıflıktan muzdarip olması bekleniyor ve bu sayı 2018'dekinin neredeyse iki katı. Afrika Boynuzu'ndaki kuraklık, ciddi şekilde zayıflayan çocukların sayısının hızla 1,7 milyondan 2 milyona çıkabileceği anlamına geliyor. Sahel'de ise 2018'e göre yüzde 26'lık bir artış öngörülüyor.

UNICEF’in çocuklara ilişkin uyarısı ayrıca, Uganda gibi görece istikrarlı ülkelerde bile çocuk zayıflığında 2016'dan bu yana yüzde 40 veya daha fazla artış görüldüğünü belirtiyor. Bu duruma yol açan faktörler arasında çocukların ve hamilelerin yetersiz ve kalitesiz beslenmesine neden olan artan yoksulluk ve hane halkı gıda güvensizliği de var. Şiddetli periyodik kuraklıklar ve temiz su ve sanitasyon hizmetlerine yetersiz erişim de dahil iklimle ilgili şoklar, tüm bu sayıların artmasına katkıda bulunuyor.

Rapor, zayıflık için yapılan yardımın son derece düşük kaldığı, 2028'den önce salgın öncesi seviyelere geri dönme umudunun çok az olduğu ve önümüzdeki yıllarda da keskin bir şekilde düşmesinin öngörüldüğü konusunda uyarıda bulunuyor. Bu kapsamda yapılan yeni bir analize göre, zayıflık için harcanan küresel yardım, sağlık sektörüne yönelik yapılan toplam Resmi Kalkınma Yardımının (ODA) sadece yüzde 2,8'ine ve toplam ODA harcamasının yüzde 0,2'sine tekabül ediyor.

UNICEF, her çocuğa yönelik hayat kurtaran aşırı zayıflık tedavisi için ilgililere çağrıda bulunuyor:

• Hükümetler, zayıflığın en yüksek olduğu 23 ülkede tedaviye ihtiyacı olan tüm çocuklara ulaşılmasına destek olmak için, zayıflıkla mücadeleye yönelik yardımlarını 2019 ODA seviyesinin en az yüzde 59 katı oranında arttırmalı.
• Ülkeler, yalnızca insani kriz ortamlarında bulunanların değil, tüm çocukların tedavi programlarından yararlanabilmesi için sağlık ve uzun vadeli kalkınma finansman programlarına zayıflığın tedavisini de dahil etmelidir.
• Küresel açlık krizini ele almaya yönelik bütçe tahsislerinin, aşırı zayıflıktan muzdarip çocukların acil ihtiyaçlarını karşılamak için terapötik gıda müdahalelerine özel fon içermesi sağlanmalıdır.
• Bağışçılar ve sivil toplum kuruluşları; çeşitlilik arz eden, büyüyen ve etkili bir bağışçı desteği ekosistemi oluşturmak için zayıflığa yönelik finansmana öncelik vermelidir.

UNICEF Genel Direktörü Catherine Russell sözlerini şöyle tamamladı: “Bir çocuğun aşırı zayıflığa maruz kalması için hiçbir neden yok, özellikle de bunu önlemek için yeterli kapasitemiz varken. Durumun daha da kötüleşmesini engellemek ve yetersiz beslenmeyi önlemeye, tespit etmeye ve tedavi etmeye yönelik küresel çabaları harekete geçirmek için çok az zamanımız var”.

 Düzenli bağışın, açlık çeken ülkelerdeki çocuklar için beslenme programları yürütmemizi destekliyor. Şimdi bize katıl.

###

Editörlere Notlar

RUTF Hakkında

Kullanıma hazır terapötik gıda (RUTF) macunu; ayrı poşetlerde paketlenmiş, yer fıstığı, şeker, yağ ve süt tozu karışımından oluşan yağ bazlı, enerji içeriği yüksek, mikro besinli bir macundur. RUTF tedarikinde dünya lideri olan UNICEF, dünya genelinde 20'den fazla üreticiden RUTF’nin yaklaşık yüzde 75-80'ini satın almakta ve dağıtmaktadır.

ODA hakkında

Resmi kalkınma yardımı (ODA), gelişmekte olan ülkelerin ekonomik kalkınmasını ve refahını özel olarak hedefleyen ve teşvik eden devlet yardımıdır. Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Teşkilatı'nın (OECD) Kalkınma Yardımı Komitesi (DAC), 1969'da ODA'yı dış yardımın ana aracı olarak kabul etti. ODA, o tarihten bu yana kalkınma yardımlarının ana finansman kaynağı olmaya devam ediyor. ODA verileri OECD tarafından toplanıyor, doğrulanıyor ve kamunun erişimine açılıyor.